Nasze miasto doczekało się pierwszej poważnej debaty o swoich dziejach. W piątek w WCK odbędzie się wielogodzinna konferencja z udziałem dziewięciu historyków. Czy dowiemy się czegoś nowego?
Wadowickie Centrum Kultury i Inicjatywa Małopolska im. Władysława Łokietka zorganizowały konferencję historyczną. W piątek (23.01) od godz. 9.30 w domu kultury swoje obrady rozpocznie grupa historyków z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Papieskiej Akademii Teologicznej, Uniwersytetu Śląskiego i Akademii Pedagogicznej.
Historycy przedstawią dziewięć referatów o szczegółowych problemach historii miasta. Tytuł konferencji jest nieco mylący: Wadowice – Karola Wojtyły Ojczyzna Domowa.
"Konferencja ma za zadanie ukazać to zwyczajne - niezwyczajne miejsce narodzin wielkiego rodaka – jako Mickiewiczowską Ojczyznę domową. Ta ojczyzna jest niczym drzewo, którego najdorodniejszą częścią - był Karol Wojtyła. Odrywając go jednak od korzeni, pnia i innych gałęzi– trudniej zrozumieć jego niezwykłą biografię. Konferencja nie skupi się zatem na osobie wybitnego Polaka, ale ma za zadanie ukazać środowisko w którym spędził swoje lata młodzieńcze i jego kontekst historyczny" - wyjaśniają organizatorzy.
Tak więc o biografii Karola Wojtyły na konferencji raczej nie usłyszymy. Zresztą założenie, iż należy badać dzieje miasta, by udowodnić, że na tej ziemi nie przez przypadek wyrósł ktoś taki jak Karol Wojtyła jest dosyć karkołomne.
Sama historia Wadowic jest poplątana, jak tylko mogły być poplątane dzieje tego miasteczka na pograniczu Śląska i Małopolski. Miasto ma swój średniowieczny rodowód. Po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1325 roku.
Do dziś nie wiemy, kto i po co wpadł na pomysł, by założyć gród nad Skawą. Zresztą i to ostatnie nie jest pewne, czy Wadowice powstały nad Skawą, czy raczej nad Choczenką? Przez pierwsze dwa wieki Wadowice, które zmieniały nazwę na Frawenstatt (miasto kobiet), nękane pożarami, było częścią księstwa oświęcimskiego, zatorskiego, ale tak naprawdę należały do Korony Czeskiej i wcale nie były jej klejnotem.
W mieście zapewne mówiono po niemiecku, a językiem "urzędowym" był czeski. Pisano w nim księgi miejskie. Do Korony Polskiej, czyli królestwa trafiliśmy jako zastaw za długi książąt oświęcimskich. Dziś powiedzielibyśmy, że byliśmy zabezpieczeniem "toksycznego kredytu".
Królestwo Polskie przyniosło nam wolność, staliśmy się dumnym miastem królewskim. Bardziej polskim niż inne polskie miasta, dlatego nie wpuszczaliśmy do miasteczka Żydów. Kolejni władcy nadawali nam przywileje, w tym ten który dochował się do dziś, czyli prawo do organizowania jarmarku czwartkowego.
Gdy przyszły zabory, a burmistrz Wadowic w 1773 roku złożył hołd wiernopoddańczy cesarzowej Marii Teresie, staliśmy się częścią nowoczesnego świata. Przez ponad sto lat panowania Austrii zamieniliśmy nasze drewniane domki w murowane kamienice. Zbudowaliśmy i wymyśliliśmy miasto od nowa, z sądem, gimnazjum, biblioteką itd.
Zresztą Wiedniowi zawdzięczamy sporo. Choćby to, że w jakimś natchnieniu inżynierowie C.K. puścili przez nasze miasto trakt cesarski i kolej. Ta droga przez środek rynku uratowała Wadowice przed marginalizacją. Gdyby jej nie było, dziś pewnie mielibyśmy tyle wspólnego z miastem, co pobliska Lanckorona.
Gdy już Najjaśniejsza Rzeczypospolita wybiła się na niepodległość nasi chłopcy z 12 pułku piechoty dzielnie jej bronili przed bolszewikami. Kwiat młodzieży (jakieś 350 osób) poległ pod Leszniowem w 1920 roku próbując zatrzymać watahę Siemiona Budionnego. Dwadzieścia lat Niepodległej, jak się dziś przyjmuje, było ponoć naszym "złotym wiekiem".
Kraina dzieciństwa Jana Pawła II do dziś malowana jest w ciepłych kolorach, choć patrząc na zdjęcia z tamtego okresu galicyjska szarość wciąż była tutaj szeroko obecna. W tamtym czasie ci, którzy nie zakładali różowych okularów, jak Emil Zegadłowicz, i widzieli świat w bardziej ostrych barwach, byli słusznie lub nie odsądzani od czci i wiary.
Tak więc dwudziestolecie upłynęło nam w sensie mentalnym i symbolicznym na sporach, czy bardziej jesteśmy Wadowicami, czy Wołkowicami i... na budowie wodociągów. Gdy 3 września 1939 roku od strony Bielska wjeżdżały do nas niemieckie transporty nie mieliśmy już sił na obronę miasta. Zresztą Adolf Hiltler uznał, że miasteczko nad Skawą to jednak kultura zachodnia i po zmianie nazwy na Wadowitz pasuje jak ulał do mapy Tysiącletniej Rzeszy.
Gdy w styczniu 1945 roku do miasta wkraczali bolszewicy witaliśmy ich chłodno, ale wyrozumiale. A że zima była sroga i wielu z nich wjechało do miasta nogami do przodu, oddaliśmy im rynek na cmentarz, gdzie pochowaliśmy tych biedaków zza Kaukazu na środku centralnego placu.
Lata "peerelu" zniszczyły w naszym mieście coś, co budowano tutaj od 150 lat, czyli pielęgnowaną przez środowisko intelektualistów i inteligencję wysoką kulturę i szacunek do ziemi rodzinnej. Gdy już nauczyliśmy się w miarę równo chodzić w pochodach pierwszomajowych, czasami ze spuszczonymi głowami, jeden z nas, czyli Karol Wojtyła dokładnie 40-lat po tym, jak opuścił to miasto, został jak nas poinformowała Wolna Europa - Janem Paweł II, papieżem.
Historycy przedstawią dziewięć referatów o szczegółowych problemach historii miasta. Tytuł konferencji jest nieco mylący: Wadowice – Karola Wojtyły Ojczyzna Domowa.
"Konferencja ma za zadanie ukazać to zwyczajne - niezwyczajne miejsce narodzin wielkiego rodaka – jako Mickiewiczowską Ojczyznę domową. Ta ojczyzna jest niczym drzewo, którego najdorodniejszą częścią - był Karol Wojtyła. Odrywając go jednak od korzeni, pnia i innych gałęzi– trudniej zrozumieć jego niezwykłą biografię. Konferencja nie skupi się zatem na osobie wybitnego Polaka, ale ma za zadanie ukazać środowisko w którym spędził swoje lata młodzieńcze i jego kontekst historyczny" - wyjaśniają organizatorzy.
Tak więc o biografii Karola Wojtyły na konferencji raczej nie usłyszymy. Zresztą założenie, iż należy badać dzieje miasta, by udowodnić, że na tej ziemi nie przez przypadek wyrósł ktoś taki jak Karol Wojtyła jest dosyć karkołomne.
Sama historia Wadowic jest poplątana, jak tylko mogły być poplątane dzieje tego miasteczka na pograniczu Śląska i Małopolski. Miasto ma swój średniowieczny rodowód. Po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1325 roku.
Do dziś nie wiemy, kto i po co wpadł na pomysł, by założyć gród nad Skawą. Zresztą i to ostatnie nie jest pewne, czy Wadowice powstały nad Skawą, czy raczej nad Choczenką? Przez pierwsze dwa wieki Wadowice, które zmieniały nazwę na Frawenstatt (miasto kobiet), nękane pożarami, było częścią księstwa oświęcimskiego, zatorskiego, ale tak naprawdę należały do Korony Czeskiej i wcale nie były jej klejnotem.
W mieście zapewne mówiono po niemiecku, a językiem "urzędowym" był czeski. Pisano w nim księgi miejskie. Do Korony Polskiej, czyli królestwa trafiliśmy jako zastaw za długi książąt oświęcimskich. Dziś powiedzielibyśmy, że byliśmy zabezpieczeniem "toksycznego kredytu".
Królestwo Polskie przyniosło nam wolność, staliśmy się dumnym miastem królewskim. Bardziej polskim niż inne polskie miasta, dlatego nie wpuszczaliśmy do miasteczka Żydów. Kolejni władcy nadawali nam przywileje, w tym ten który dochował się do dziś, czyli prawo do organizowania jarmarku czwartkowego.
Gdy przyszły zabory, a burmistrz Wadowic w 1773 roku złożył hołd wiernopoddańczy cesarzowej Marii Teresie, staliśmy się częścią nowoczesnego świata. Przez ponad sto lat panowania Austrii zamieniliśmy nasze drewniane domki w murowane kamienice. Zbudowaliśmy i wymyśliliśmy miasto od nowa, z sądem, gimnazjum, biblioteką itd.
Zresztą Wiedniowi zawdzięczamy sporo. Choćby to, że w jakimś natchnieniu inżynierowie C.K. puścili przez nasze miasto trakt cesarski i kolej. Ta droga przez środek rynku uratowała Wadowice przed marginalizacją. Gdyby jej nie było, dziś pewnie mielibyśmy tyle wspólnego z miastem, co pobliska Lanckorona.
Gdy już Najjaśniejsza Rzeczypospolita wybiła się na niepodległość nasi chłopcy z 12 pułku piechoty dzielnie jej bronili przed bolszewikami. Kwiat młodzieży (jakieś 350 osób) poległ pod Leszniowem w 1920 roku próbując zatrzymać watahę Siemiona Budionnego. Dwadzieścia lat Niepodległej, jak się dziś przyjmuje, było ponoć naszym "złotym wiekiem".
Kraina dzieciństwa Jana Pawła II do dziś malowana jest w ciepłych kolorach, choć patrząc na zdjęcia z tamtego okresu galicyjska szarość wciąż była tutaj szeroko obecna. W tamtym czasie ci, którzy nie zakładali różowych okularów, jak Emil Zegadłowicz, i widzieli świat w bardziej ostrych barwach, byli słusznie lub nie odsądzani od czci i wiary.
Tak więc dwudziestolecie upłynęło nam w sensie mentalnym i symbolicznym na sporach, czy bardziej jesteśmy Wadowicami, czy Wołkowicami i... na budowie wodociągów. Gdy 3 września 1939 roku od strony Bielska wjeżdżały do nas niemieckie transporty nie mieliśmy już sił na obronę miasta. Zresztą Adolf Hiltler uznał, że miasteczko nad Skawą to jednak kultura zachodnia i po zmianie nazwy na Wadowitz pasuje jak ulał do mapy Tysiącletniej Rzeszy.
Gdy w styczniu 1945 roku do miasta wkraczali bolszewicy witaliśmy ich chłodno, ale wyrozumiale. A że zima była sroga i wielu z nich wjechało do miasta nogami do przodu, oddaliśmy im rynek na cmentarz, gdzie pochowaliśmy tych biedaków zza Kaukazu na środku centralnego placu.
Lata "peerelu" zniszczyły w naszym mieście coś, co budowano tutaj od 150 lat, czyli pielęgnowaną przez środowisko intelektualistów i inteligencję wysoką kulturę i szacunek do ziemi rodzinnej. Gdy już nauczyliśmy się w miarę równo chodzić w pochodach pierwszomajowych, czasami ze spuszczonymi głowami, jeden z nas, czyli Karol Wojtyła dokładnie 40-lat po tym, jak opuścił to miasto, został jak nas poinformowała Wolna Europa - Janem Paweł II, papieżem.
Ten człowiek nauczył nas z powrotem kochać nasze miasto. Zaczął nam opowiadać o Wadowicach tak, jak nikt wcześniej tego nie robił. Tak, jak na przykład 16 czerwca 1999 roku na rynku.
Historia naszego miasta była poplątana i różnorodna. Jak mawiają Rosjanie mieliśmy u nas i "smieszno i straszno". Bywaliśmy przystankiem dla wielkiej historii, podobno odzwiedził nas nawet cesarz Napoleon i był u nas cesarz Franciszek Józef I. Wiele w niej było jednak przypadku i szkoda, że do dziś nie są to przypadki opisane w poważnych pracach historyków.
Konferencja historyczna: Wadowice – Karola Wojtyły Ojczyzna Domowa
Miejsce obrad: Wadowickie Centrum Kultury Plan Konferencji:
* Rozpoczęcie: 9:30 – Przywitanie gości
* 10:00-10:30 Prof. dr hab. Krzysztof Baczkowski, Wadowice jako miasto nadgraniczne w dawnej Polsce (Uniwersytet Jagielloński)
* 10:30-10:50 Mgr Jarosław P. Kazubowski – Między Śląskiem a Krakowem - krajobraz artystyczny powiatu wadowickiego (Kraków)
* 10:50-11:10 Dr Bożena Czwojdrak, Sąsiedzi Wadowic – dzieje latyfundium lanckorońskiego w średniowieczu (Uniwersytet Śląski)
* 11:10-11:30 Dr Przemysław Stanko, Szlachta nad Skawą i Wieprzanką do poł. XVI wieku (Papieska Akademia Teologiczna)
* 11:30-11:50 Dr Tomasz Graff, Intelektualiści w otoczeniu Marcina Wadowity (Papieska Akademia Teologiczna)
* 11:50-12:30 Dyskusja
* 14:00-14:30 Ks. dr Grzegorz Babiarz, Pisma teologiczne Marcina Wadowity (Kraków)
* 14:30-14:50 Dr hab. Michał Baczkowski, Austriacki garnizon w Wadowicach (Uniwersytet Jagielloński)
* 14:50-15:10 Mgr Konrad Meus, Miasto Wadowice jako siedziba C.K. Sądu Kolegialnego w okresie autonomii galicyjskiej (Uniwersytet Pedagogiczny)
* 15:10-15:30 Dr Krzysztof Koźbiał, Wadowice AD 1945. Obraz życia miasta. (Uniwersytet Jagielloński)
* 15:30-16:10 Dyskusja i podsumowanie konferencji
* 16:30 – Zwiedzanie Kościoła pw. NMP i Miejskiego Muzeum w Wadowicach
(mp)
NAPISZ DO NAS: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
NAPISZ DO NAS: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
Dodaj do ulubionych
Komentarze
(0)
Redakcja serwisu Wadowice24.pl nie odpowiada za komentarze zamieszczone pod artykułami i nie utożsamia się z ich treścią. Jednocześnie podkreślamy, iż nie jest to miejsce dla poniżania mieszkańców, wierzących, w tym katolików i innych, oraz sączenia jadu przez osoby nienawidzące Wadowic i wszystkiego, co jest z naszym miastem związane. Forum jest miejscem wymiany opinii użytkowników, myśli, informacji, nawiązywania kontaktów i rodzenia się inicjatyw. Eliminowane będą wszelkie wpisy wielokrotne, zawierające wulgarne słowa i wyrażenia, groźby karalne, obrzucanie się obelgami, obrażanie forumowiczów, członków redakcji i innych osób.
Zapisz się do RSS tego komentarzaArtykuł archiwalny. Komentarze zostały zablokowane
| < Poprzednia | Następna > |
|---|